Di tích kiến trúc nghệ thuật Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu được xếp hạng là di tích cấp tỉnh
Di tích kiến trúc nghệ thuật Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu tọa lạc tại Ấp Biển Tây A, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu thường hay gọi là Miếu Ông Bổn. Được cộng đồng người Hoa vùng Xiêm Cán xây dựng vào năm 1873 để tôn thờ Huyền Thiên Thượng Đế theo tín ngưỡng dân gian của người Hoa.
Di tích cách Trung tâm tỉnh lỵ Bạc Liêu khoảng 13km về hướng Đông Nam. Đến di tích hiện nay thuận tiện bằng đường bộ, với các loại phương tiện như: ô tô, mô tô, xe máy… Từ trung tâm tỉnh lỵ Bạc Liêu theo đường Trần Phú về hướng Biển Bạc Liêu, qua cầu Kim Sơn tiếp tục đi thẳng theo đường Cao Văn Lầu khoảng 7km đến ngã tư Hiệp Thành – Nhà Mát rẻ trái theo lộ Giồng Nhãn đi chùa Xiêm Cán 6km, bên trái lộ là di tích Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu. Ngôi Cổ Miếu được trùng tu nhiều lần đến nay đã có nội thất uy nghiêm trang hoàng hơn. Ngoài việc đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng dân gian cầu cho mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, đánh bắt nhiều tôm cá mùa màng bội thu, thì vào năm 1976 Ban Trị sự Cổ Miếu đã vận động xây dựng Trường tiểu học dân lập Tân Anh nhằm phổ cập tiểu học song ngữ Hoa - Việt miễn phí cho con em người Hoa trong vùng, nhưng đến năm 1980 do kinh phí không đáp ứng nên phải đóng cửa.
Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu được thiết kế xây dựng theo hình chữ Quốc – lối kiến trúc truyền thống Trung Quốc gồm 3 gian 2 chái. Mặt chính miếu hướng Đông Nam, tọa lạc trên một khu đất thoáng rộng với diện tích 2.145,1 m2. Miếu có các hạng mục kiến trúc bao gồm: chánh điện, đông lang, tây lang, trường học, sân và cổng tam quan, hàng rào bảo vệ.
Cổng tam quan được xây dựng bằng bê tông cốt sắt, mái lợp ngói lưu li, diềm máy hình bông sen, lá điều cách điệu bằng gốm tráng men xanh. Trên nóc cổng chính có gắn 4 chữ Hán: Hiệp cảnh Bình An với ngụ ý cầu chúc thôn xóm, cảnh vật yên bình. Dưới mái cổng chính chạm nổi 4 chữ Hán: Huyền Thiên thượng Đế là vị thần thờ chính của ngôi miếu. Phía sau cổng chính cũng có khắc 4 chữ Hán: Ân tỉ vũ trụ (vô thần vô tận). Qua khỏi cổng chính là một khoảng sân thoáng rộng, được tráng xi măng. Chính giữa sân miếu có đặt bàn thờ Thiên Địa Phụ Mẫu (cha trời mẹ đất) và 01 cái lư hương bằng đá trắng. hai bên bàn thờ có đặt một cặp lân bằng đá màu đen, trắng trong tư thế rất oai vệ. Qua khỏi bàn thờ Thiên địa Phụ mẫu là đến ngôi miếu ở chính giữa, bên trái là đông lang, bên phải là tây lang. Phía sau ngôi miếu là Trường tiểu học dân lập Tân Anh.
Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu là một trong những ngôi miếu ở Bạc Liêu có kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, được hình thành cùng với quá trình di cư của người Hoa Tiều Châu – Trung Quốc sang vùng đất Xiêm cán – Bạc Liêu sinh sống lâu dài. Mặc dù ngôi miếu trải qua nhiều lần trùng tu, nâng cấp sửa chửa một số chi tiết của kiến trúc, nhưng nhìn trên tổng thể ngôi miếu vẫn còn lưu giữ được dáng vẻ của một công trình kiến trúc cổ xưa, có tính thẩm mĩ và giá trị kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Từ những cấu trúc tổng thể của ngôi miếu đến những cấu kiện, những chi tiết trang trí chạm khắc, kẻ vẽ bên trong và bên ngoài ngôi miếu được xem như những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao.
Ngoài những giá trị về kiến trúc nghệ thuật, ngôi miếu còn là nơi lưu giữ nét tín ngưỡng dân gian, tục thờ Huyền Thiên Thượng Đế duy nhất có ở Bạc Liêu. Miếu còn lưu giữ nhiều cổ vật quý hiếm và một số hoành phi câu đối rất có giá trị về ngôn ngữ Hán Nôm cũng như nghệ thuật thư pháp diễn đạt. Với những giá trị về kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu, Huyền Thiên Thượng Đế Cổ Miếu được xếp hạng là di tích cấp tỉnh.
Thy Nguyễn