Thực trạng về công tác quản lý trật tự xây dựng, quản lý đất đai trên địa bàn thành phố Bạc Liêu
Về tình hình thực hiện công tác quy hoạch xây dựng và tình hình trật tự xây dựng. Trên cơ sở Quyết định số 307/QĐ-UBND, ngày 03/3/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thành phố Bạc Liêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định 327/QĐ-UBND ngày 06/3/2014 về việc phê duyệt quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Bạc Liêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thành phố đã tiến hành điều chỉnh 56 hạng mục chi tiết không còn phù hợp. Đến nay, đã hoàn thành 50 đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và 02 đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000; lập 09 quy định quản lý kiến trúc để quản lý xây dựng (trong năm 2020 đã phê duyệt 05 quy định quản lý kiến trúc), nâng tổng số đồ án được quy hoạch là 52 đồ án, với tổng diện tích 2.878,07 ha/đất xây dựng đô thị đến năm 2030 (4.950 ha), đạt 58,14% (tăng 13,28% đất xây dựng đô thị so với đầu nhiệm kỳ là 44,86%).
Tính từ đầu năm đến nay, đã lập biên bản và đề nghị UBND các cấp xử lý 70 trường hợp, với tổng số tiền xử phạt: 1.861.980.000 đ. Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã đề nghị Ủy ban nhân dân các phường, xã đôn đốc các tổ chức, cá nhân vi phạm thực hiện nghiệm các quyết định XPVPHC đã ban hành, nhưng còn 36 trường hợp chưa thực hiện Quyết định xử phạt của Ủy ban nhân dân thành phố. So với cùng kỳ giảm. Tuy nhiên, số trường hợp xây dựng không phép còn cao (chiếm 44,29% trên tổng số trường hợp), vi phạm tập trung ở những địa bàn tập trung hiều dự án còn nhiều vướng mắc, tồn động chưa được xử lý dứt điểm (KDC Bắc Trần Huỳnh, KDC Thiên Long, Khu Trung tâm thương mại – Thành Gạt, Công viên Trần Huỳnh, …).
Về tình hình thực hiện công tác Quản lý đất đai: Từ khi Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực thi hành, gần đây nhất là Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19 tháng 11 năm 2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Đăc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cụ thể là Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 5745/UBND-KT ngày 17/12/2019, chỉ đạo các Sở, Ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác quản lý nhà nước; thường xuyên kiểm tra, thanh tra công tác quản lý trật tự xây dựng, quản lý đất đai để kịp thời chấn chỉnh; tăng cường công tác cải cách thủ tục hành chính trong việc cấp phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nhằm tạo điều kiện cho người dân. Từ đó, công tác quản lý đất đai trên địa bàn thành phố đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước đi vào nề nếp. Việc sử dụng đất đai ngày càng có hiệu quả hơn, góp phần tích cực trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Tuy nhiên, Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn gặp một số khó khăn: Hiện nay, so với yêu cầu, tỷ lệ về quy hoạch xây dựng trên địa bàn thành phố mới đạt 58,14%,. Quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng, quy định quản lý kiến trúc và thiết kế đô thị đến nay chưa phủ kín địa bàn nên làm hạn chế quyền xây dựng nhà ở hợp pháp của người dân; gây khó khăn trong việc cấp phép xây dựng và quản lý xây dựng theo quy hoạch; Tốc độ đô thị hóa của thành phố nhanh; nhu cầu nhà ở xã hội, nhà ở thu nhập thấp của người dân chưa được đáp ứng (Diện tích sàn nhà bình quân mới đạt 17,04m2 sàn/người, còn thấp so với yêu cầu 26,5 đến 29 m2 sàn/người). Hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, quản lý đất đai chưa cao (tình trạng lấn chiếm đất công, tình trạng phân lô, bán nền, xây dựng trên đất nông nghiệp). Một số dự án công tác đền bù giải tỏa chưa được giải quyết dứt điểm; còn xảy ra tranh chấp đất đai, chủ sử dụng đất cũ vẫn còn đang quản lý, sử dụng trong khi phần diện tích đất này đã được chủ dự án chuyển quyền cho chủ mới và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được cấp phép xây dựng dẫn đến xảy ra tranh chấp (khu dân cư Bắc Trần Huỳnh, khu dân cư Thiên Long, khu dân cư Tràng An). Quy hoạch xây dựng và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa thống nhất; giới hạn về chỉ tiêu, diện tích đất được chuyển mục đích theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm; Thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn phức tạp; thuế chuyển mục đích đất sang đất ở đô thị còn cao so thu nhập của người dân thành phố, …Từ đó, người dân không đủ điều kiện xem xét cấp phép xây dựng nhà ở, dẫn đến vi phạm về trật tự xây dựng.
Cấp Ủy Đảng, chính quyền một số đơn vị phường, xã thiếu sự quan tâm chỉ đạo, có lúc còn buông lỏng trong công tác quản lý đất đai. Mặt khác, nhận thức pháp luật về đất đai trong nhân dân còn nhiều hạn chế dẫn đến tình trạng vi phạm trong quản lý và tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai của người dân trong thời gian qua xảy ra nhiều, cụ thể là tình trạng lấn chiếm, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép...(từ đầu năm 2020 đến nay đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về đất đai 27 trường hợp).
Một số giải pháp trọng tâm triển khai thực hiện trong thời gian tới như sau: Tập trung phối hợp rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xây dựng chi tiết, ... tại các phường, xã để đánh giá, điều chỉnh phù hợp. Ưu tiên, sớm triển khai lập, thẩm định, phê duyệt phủ kín quy hoạch phân khu; Khắc phục tình trạng đã có quy hoạch chung nhưng chưa có hoặc chậm việc lập, công bố và triển khai thực hiện quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng, quy định quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị, … Xây dựng, hoàn thành Chương trình Phát triển đô thị thành phố Bạc Liêu giai đoạn 2020, định hướng đến năm 2030; Chương trình Phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2025 làm cơ sở để giải quyết nhu cầu cấp Giấy phép xây dựng, nhu cầu nhà ở đô thị của người dân.
Xây dựng kế hoạch, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra trách nhiệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa phương; kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 02/CT-UBND ngày 17/01/2019 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; Quyết định số 13/2019/QĐ-UBND ngày 16 tháng 7 năm 2019; Quyết định số 72/QĐ-UBND ngày 16 tháng 01 năm 2019 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh và Quy chế phối hợp số 354/QCPH-SXD-UBND ngày 15/10/2019 giữa Giám đốc Sở Xây dựng và Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Bạc Liêu.
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp Luật Đất đai, xây dựng và các nghị định hướng dẫn thi hành của Chính phủ nhằm làm chuyển biến nhận thức của cấp Ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ và nhân dân trên địa bàn; tạo sự đồng thuận trong dư luận đối với quá trình xử lý hành vi vi phạm hành chính theo quy định của Pháp luật.
Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan: Kiểm tra, hướng dẫn các phường, xã trong việc quản lý, sử dụng đất theo Quy hoạch, Kế hoạch đã được phê duyệt và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về đất đai, nhất là các khu dân cư tự phát, các trường hợp phân lô, bán nền trái pháp luật; đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra công tác quản lý, sử dụng đất đai tại các phường, xã. Đồng thời, tăng cường phối hợp với Chủ tịch UBND các phường, xã trong công tác kiểm tra phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai.
Thảo Vy